Lưới tản nhiệt không đơn thuần là bộ phận làm mát động cơ, đó còn là sân khấu cho các nhà thiết kế trình diễn, được chăm chút như “gương mặt” mang tính biểu tượng của mỗi thương hiệu. Mỗi thiết kế đều ẩn chứa câu chuyện đặc biệt về di sản, đổi mới và khát vọng. Suốt ngày XE mời bạn xuống xe, khám phá hành trình thú vị đằng sau những tấm lưới tản nhiệt. Chắc chắn có bất ngờ ở phần cuối, nhưng bạn cứ đọc chầm chậm để thưởng thức thời gian.
BMW Kidney Grille: Di sản “Quả thận kép” từ 1933
“Quả thận kép” của BMW không phải ngẫu nhiên mà có. Năm 1933, khi chiếc BMW 303 ra đời, các kỹ sư Bavaria đứng trước thách thức làm sao để tối ưu luồng khí làm mát cho động cơ 6 xi-lanh thẳng hàng. Giải pháp là chia lưới tản nhiệt thành hai phần, tạo nên hình dáng như quả thận đôi. Thiết kế này không chỉ hiệu quả về mặt kỹ thuật mà còn trở thành DNA không thể thiếu của BMW.
“Tôi có thể nhận ra một chiếc BMW chỉ qua quả thận kép, ngay cả trong đêm tối” – một nhà sưu tầm BMW cổ từng chia sẻ như vậy. Từ những quả thận nhỏ nhắn trên 2002 Turbo huyền thoại, đến kích thước ngoại cỡ XXL trên mẫu Series 4 mui trần, BMW sáng tạo 17 quả thận khác nhau, tinh chỉnh và thay đổi theo thời gian trên từng dòng xe. DNA này vẫn được gìn giữ và phát triển không ngừng.
Lexus Spindle Grille: Cuộc cách mạng rạng danh Nhật Bản
Spindle Grille (lưới tản nhiệt hình con suốt) ra đời năm 2011 trên concept LF-Gh, đánh dấu bước ngoặt trong ngôn ngữ thiết kế L-finesse của Lexus. Lấy cảm hứng từ nghệ thuật origami, họa tiết trên kimono truyền thống, nhưng cảm hứng lớn nhất đến từ hình ảnh con suốt, một dụng cụ trong ngành dệt may, lĩnh vực ban đầu của Toyota, công ty mẹ đẻ ra Lexus.
Về bản chất hình học, con suốt không có giá trị về tính đối lưu không khí, chỉ là khái niệm đặt để vào thiết kế lưới tản nhiệt để tạo nhận diện thương hiệu thông qua kiểu dáng. Và Lexus thành công. Trong 10 năm đầu tiên. Trên nhiều dòng xe LS, ES, RX…
“Mất hàng trăm giờ để hoàn thiện một thiết kế lưới tản nhiệt hình con suốt” – một kỹ sư Lexus tại nhà máy Tahara từng tiết lộ. Hình con suốt được Lexus ứng dụng vượt khỏi bốn bánh xe, đi vào nội thất trong phòng chờ thương gia Lexus Lounge tại sân bay Brussels, Bỉ. Ngày nay, kiểu thiết kế này đã không thể theo kịp thời đại, cụm từ quảng cáo “Lưới tản nhiệt hình con suốt” không còn sử dụng, thay bằng “Thân xe hình con suốt”. Có lẽ, Lexus muốn trao cơ hội cho người dùng tưởng tượng.
Kia Tiger Nose: Mũi hổ mang dấu ấn Peter Schreyer
“Tiger Nose” (mũi hổ) là câu chuyện về sự lột xác ngoạn mục của Kia dưới bàn tay Peter Schreyer – cựu giám đốc thiết kế Audi. Sau 25 năm làm việc tại Audi và Volkswagen, Peter nhận một cuộc gọi từ số lạ, quyết định trong tích tắc bay sang Seoul đảm nhận vị trí Chief Design Officer của Kia.
Quá trình quan sát các mẫu xe của Kia từ xưa đến nay đã đưa Peter đi đến quyết định quan trọng tiếp theo: chiến lược sáng tạo bắt đầu từ vị trí lưới tản nhiệt. Bộ phận này tuy có kích thước nhỏ, nhưng chiếm 2/3 bộ mặt chiếc xe. Nếu thắng ở lưới tản nhiệt, sẽ thắng luôn chiếc xe. Năm 2007, ông mang đến ý tưởng về lưới tản nhiệt lấy cảm hứng từ hình dáng mũi hổ – biểu tượng của sức mạnh trong văn hóa Á Đông.
Kia không chỉ thắng trên một chiếc, mà thắng lớn nguyên lô. Kia Optima thế hệ 3 ra mắt năm 2010 là mẫu xe thương mại ứng dụng lưới tản nhiệt mũi hổ đầu tiên, dẫn dắt chắt lọc cho một Kia cực kỳ đẹp mắt về kiểu dáng cho đến hiện tại.
Alfa Romeo Trilobo: Cảm hứng Milan bất tận
Một hãng xe hạng sang có những thiết kế đẹp tuyệt mỹ quốc tịch Italy không phổ biến tại Việt Nam. Lưới tản nhiệt hình tam giác ngược của Alfa Romeo, còn gọi là Trilobo (ba cánh) có nguồn gốc từ những năm 1930. Thiết kế lấy cảm hứng từ hình dáng chiếc khiên và cây thập tự trong huy hiệu thành phố Milan.
Đến năm 1954, khi Alfa Romeo ra mắt mẫu xe Giulietta Spider, lưới tản nhiệt ba cánh đã đưa thương hiệu vượt khỏi thành phố Milan, xuôi dòng con nước cập bờ Paris, London, New York… Cũng như “quả thận BMW” lưới tản nhiệt ba cánh luôn được tinh chỉnh mang hơi thở đương đại. Alfa Romeo từng phân phối chính hãng tại Việt Nam từ năm 2009 bởi Mekong Auto nhưng đã dừng cuộc dạo chơi trên đất Việt sau thời gian rất ngắn. Một vài chiếc Alfa Romeo đang lăn bánh tại Hà Nội hầu hết đều thuộc diện xe ngoại giao.
Rolls-Royce Pantheon: Đền thờ của sự xa xỉ
“Pantheon grille không giới hạn ở một chi tiết thiết kế, đó là biểu tượng của sự hoàn hảo” – CEO Rolls-Royce từng phát biểu. Cảm hứng từ đền Pantheon tại Rome, lưới tản nhiệt mạ chrome sáng bóng điểm xuyết bởi huy hiệu trang trí “Spirit of Ecstasy” hiên ngang trên đỉnh đã trở thành biểu tượng của sự xa xỉ trên mọi chiếc Rolls-Royce từ năm 1911. Kiểu dáng thiết kế lưới tản nhiệt ngôi đền được rất nhiều hãng xe siêu sang thế hệ mới cách tân, nhưng vẫn tuyệt đối trung thành với thần thái uy nghi của một ngôi đền, không thể nào khác được.
Hai quý ông Charles Rolls và Henry Royce sáng lập Rolls-Royce năm 1906. Suốt hơn một thế kỷ, Rolls-Royce không bán những chiếc xe, mà vẽ lên huyền thoại với tiêu chuẩn chất lượng không thể lung lay, đường nét xa hoa không thể so sánh. Rolls-Royce Phantom, một biểu tượng vương giả hoàn mỹ, mang đến cho chủ nhân những trải nghiệm cảm xúc tối thượng đi cùng niềm vui cá nhân hóa không giới hạn. Ghi tên mình vào chiếc Rolls-Royce là khát vọng tột đỉnh của những tâm hồn giàu có. Việt Nam được mấy người.
Nếu xe không có lưới tản nhiệt thì sao?
Chẳng sao! Các mẫu xe Porsche dù động cơ đặt phía sau như 911 hay đặt phía trước như Cayenne đều không có lưới tản nhiệt, chỉ cần hốc hút gió. Bộ mặt của một chiếc Porsche được nhận dạng không phải bởi lưới tản nhiệt mà bởi logo trên nắp ca-pô.
Lưới tản nhiệt được bao bọc bởi cặp đèn pha, vô tình lọt vào tâm điểm, vị trí được nhìn nhiều nhất trên mỗi chiếc xe. Phần lớn xe hơi ngày nay, lưới tản nhiệt chỉ làm nhiệm vụ trang trí chứ không thể hiện chức năng tản nhiệt, đối lưu không khí đi vào bên trong, làm mát động cơ.
Trong kỷ nguyên xe điện, khi nhu cầu làm mát động cơ không còn quan trọng, thiết kế lưới tản nhiệt vẫn tiếp tục phát triển chứ không thể dừng lại. Từ thay đổi chất liệu, mạ thêm hai lớp chrome, bổ sung ánh sáng… Lưới tản nhiệt không chỉ là “khuôn mặt” của mỗi chiếc xe, từng thương hiệu, mà giúp các nhà thiết kế xe hơi có việc để làm. Nếu mọi phụ nữ đều sinh ra với gương mặt và bộ ngực có tỉ lệ vàng giống nhau, bác sĩ thẩm mỹ sẽ mất việc, hoặc chuyển hết sang ngành thú y!
