Khác Porsche 911 – chiếc xe của mọi thời đại, mọi bối cảnh, với xe địa hình, off-road sương sương, niềm vui cầm lái có thể bắt đầu từ trước khi bước vào trong cabin, cho đến tới khi đạp sâu chân ga trên những con đường khuất nẻo. Phong cách off-road đang trở thành xu hướng giải trí cuối tuần, nhưng theo ghi nhận của anh em trong hội, số lượng người chơi đúng chất chơi chưa thực sự nhiều lắm đâu.
Hunter UAZ: Băng qua một thời bão lửa
Nhóm người Việt lão niên, sinh ra và lớn lên trong những năm 70 của thế kỷ trước hẳn sẽ lưu lại trong ký ức chiếc xe U-Oát (UAZ) Liên Xô. Từng là mẫu xe công vụ bon bon trên mọi nẻo đường Việt Nam, UAZ gây ấn tượng với màu xanh quân đội đặc trưng, trang bị đơn giản nhưng chạy cực bốc.
Vẻ chinh chiến phong trần làm nên phong cách U-Oát. Đi đến vùng sâu vùng xa, những chiếc xe đời mới kể cả hai cầu như Ford Ranger đôi khi phải lùi bánh, còn U-Oát leo lên dốc đứng, lội đường ổ voi, băng băng vượt suối bất chấp nước đã ngập đến sàn.
Con ngựa UAZ cũng có lúc phải dừng phi nước đại. Năm 2016, UAZ Hunter, phiên bản thời bình của dòng xe huyền thoại chính thức ra mắt Việt Nam. UAZ Hunter không điều hoà, không đai an toàn, không tiện nghi. Có thể nói, những yếu điểm cần thay đổi cho phù hợp với thị hiếu chơi xe của người Việt, UAZ Hunter đã giữ. Cái không giữ được chỉ có giá. UAZ Hunter niêm yết ở mức 400 triệu, số tiền không phải ai cũng sẵn lòng bỏ ra để sở hữu một chiếc “máy cày có mui”.
Jeep Wrangler Rubicon: Giấc mơ Mỹ miều
Wrangler thường được hiểu là Kẻ du mục. Nhưng Rubicon là kẻ đã quyết thì không lùi bước. Hơn 2000 năm trước, tại bờ sông Rubicon, Julius Caesar gặp phải mối nguy bị chiếm quyền hoặc ám sát. Không còn đường lùi, ông cho binh lính vượt sông Rubicon, dẫu bên kia sông là kẻ thù mạnh hơn nhiều lần. Ván cược sinh tử cho đại đế Caesar một cơ hội để lập thành nghiệp lớn.
Đó cũng là lí do Fiat Chrysler Automobiles (FCA) quyết liệt chọn cái tên Rubicon cho phiên bản cao cấp nhất của dòng Jeep Wrangler. Nó mạnh mẽ, độc đáo, mang trong mình DNA chinh phục của Caesar. Với trang bị đặc chủng, Jeep Wrangler Rubicon băng rừng, lội suối, leo núi đá, vươn tới những vùng đất không phải chiếc xe nào cũng dám lăn bánh đến.
Thiết kế mang tính di sản của Jeep, Wrangler Rubicon xứng đáng là biểu tượng cho tinh thần phiêu lưu không giới hạn. Tại Việt Nam, giấc mơ Mỹ chưa bao giờ hết nóng, nhưng cộng đồng yêu xe đã từ lâu lạnh nhạt với Jeep Rubicon. Bởi một điều đơn giản: giá.
Defender: Huyền thoại của những chân trời
Khách Việt bỏ ra số tiền 4 – 6 tỷ chơi Defender là người giàu, hoặc rất giàu. 5 ngày ở phố, 2 ngày ở rừng, lâu lâu làm chuyến xuyên Việt xả hơi. Discovery vang vọng như lời vẫy gọi quyết liệt từ những chân trời xa xăm.
Discovery bắt đầu vào những năm 1980 khi hãng xe Anh Quốc chỉ có duy nhất dòng sản phẩm Range Rover hạng sang. Phân khúc thấp hơn, cần một mẫu xe đặc biệt để phổ biến thương hiệu ra thế giới.
Thế hệ đầu tiên Discovery chia sẻ hầu hết thành phần với Range Rover: thiết kế vuông vức đặc trưng, cửa sau mở sang một bên với bánh xe dự phòng. Cửa nóc mở bằng cơ là đặc điểm nổi bật, tạo ra khoảng không trên đầu (kiểu mui trần) cho người ngồi hàng ghế thứ ba khi muốn tự do đón gió trời.
1,2 triệu kilomet là quãng đường thử nghiệm đội ngũ kỹ sư Land Rover đã thực hiện trước khi Discovery thế hệ thứ 5 chính thức ra mắt. Con số này tương đương chạy vòng quanh Trái Đất 30 lần. Từ đêm hè sa mạc Dubai với nhiệt độ lên đến 50°C hay vùng Bắc Cực khắc nghiệt -40°C vào mùa đông, Discovery chuyển tải tinh thần “Không thể cản phá” trong mọi điều kiện thời tiết và địa hình.
2,2 triệu câu chuyện, tương đương 2,2 triệu chiếc Discovery đã lăn bánh trên mọi dải đất của hành tinh kể từ năm 1989. Điều quan trọng là gần một nửa số xe vẫn đang nổ máy hoạt động ở những miền xa xăm chưa có dấu chân người.
Châu Âu vẫn là thị trường chủ lực của Discovery. Đáng chú ý là sự tăng trưởng ấn tượng ở các thị trường mới nổi như Trung Quốc, Việt Nam, nơi tầng tầng lớp lớp thượng lưu đang tìm kiếm biểu tượng địa vị khác biệt.
Mặc dù mang danh xe địa hình, Discovery không phục vụ giới hạn cho chuyên gia off-road, mà dành cho tất cả những ai yêu thích phiêu lưu, kể cả những người chưa từng rời xa đường nhựa. Discovery mời gọi chúng ta bước ra khỏi vùng an toàn. Đúng tên gọi – Discovery – khám phá. Không chỉ khám phá vùng đất mới, mà khám phá khả năng mới, trải nghiệm mới. Và có lẽ, khám phá cả bản thân chúng ta, sau những ngày đã cũ mốc meo, nhăn nheo súng ống.
Suzuki Jimny: Điệu múa lạc nhịp thời gian
Trong vũ điệu địa hình, Jimny kiêu hãnh như bài thơ Haiku bốn bánh được viết bằng ngôn ngữ của núi đồi. Sinh ra từ năm 1970 với triết lý đơn giản bất khuất, Jimny mang hồn cốt của người chinh phục – nơi thời gian và địa hình hòa quyện thành bản nhạc sử thi. Mỗi đường nét vuông vức trên thân xe là cuộc đối thoại không ngừng giữa con người hiện đại và thiên nhiên hoang dã trong suốt chiều dài lịch sử ô tô.
Các phiên bản Jimny mang những tên gọi khác nhau, mỗi cái tên kể về tâm hồn chiếc xe, về khát vọng của người CEO tạo ra nó, và về không gian nó thuộc về.
- Jimny SnowCat
- Jimny Sierra
- Jimny Ranger
- Jimny Nomade
- Jimny Heritage
Thế nhưng, trên nẻo đường đất Việt, điệu múa Jimny đang lạc nhịp giữa bản giao hưởng đa thanh của đời sống đô thị. Jimny đứng trước thách thức của xã hội đang tìm kiếm phương tiện đa năng, chiếc xe đa mục đích: chở đủ gia đình, cả chuyến đi chợ, và niềm vui cuối tuần. Trong khi đó, Jimny – với bản tính cá biệt của chiến binh địa hình – lại mang tinh thần không thỏa hiệp.
Là mẫu xe cực kỳ kén khách ngay từ số lượng sản xuất giới hạn đến công năng sử dụng đặc biệt, Jimny chỉ vẫy gọi những tâm hồn nghệ sĩ, muốn thưởng thức niềm vui độc hành giữa chốn hoang vu trong tâm trí.
Lada Niva Legend: Tâm hồn Nga hoang dã
Lada thương hiệu thuộc AvtoVAZ ra đời năm 1966 dựa trên hợp tác chiến lược giữa chính phủ Nga và hãng Fiat Italy. Nhờ Fiat tiếp lửa công nghệ, Lada lần lượt tung ra nhiều mẫu xe giá bán bình dân, thân thép chắc chắn, chống chọi bền bỉ với mùa đông nước Nga, trong đó Niva được coi là biểu tượng của Lada tại nhiều quốc gia với combo 3 trong một: Suzuki Jimny + Jeep Wranger + Discovery.
- 1971: Nhà máy Volzhsky bắt đầu thiết kế một loại xe có hiệu suất off-road cao dành cho khu vực nông thôn.
- 1972: Chiếc xe thử nghiệm đầu tiên được lắp ráp, tên mã E2121. Đây là chiếc xe địa hình thân nghiêng, được thử nghiệm cho nhiều loại hộp số khác nhau.
- 1976: Lô xe sản xuất thử nghiệm với 50 chiếc Niva đầu tiên được giới thiệu tại Moscow, sau đó gửi đi test drive tại nhiều địa điểm trên khắp nước Nga.
- 1977: Ngày 5 tháng 4 năm 1977, mẫu xe VAZ-2121 Niva thương mại đầu tiên được lắp ráp trên dây chuyền sản xuât. Ngày này được coi là ngày sinh nhật của Niva.
Nick (New York): Tôi đang lái chiếc Lada Niva 1983 nhập khẩu từ Liên Xô. Ngoài chụp ảnh, tôi cũng có sở thích tự sửa chữa, mày mò cơ khí. Thành thật mà nói, Lada Niva Legend hơn cả phương tiện di chuyển, nó mang giá trị giải tỏa cá nhân, kết nối cộng đồng. Mỗi khi tôi đậu lại, người dân cũng đậu lại theo, hỏi thăm, vuốt ve, sờ chạm các kiểu. Chiếc xe 83 mã lực đủ mạnh giúp tôi cưỡi ngựa xem hoa, chụp ảnh phố phường. Nhiêu đó đã thấy Lada Niva đáng tiền.
Năm 2008, liên minh Renault-Nissan mua Lada, kiểm soát hoàn toàn từ năm 2012. Đến năm 2022, chiến sự bùng nổ, binh biến loạn lạc, liên minh bán lại Lada cho chính phủ Nga.
Tháng 09/2025, sự xuất hiện của Lada Niva Legend tại thị trường Việt (không màn hình, không túi khí, không công nghệ; nhưng có số sàn, có dẫn động bốn bánh, có kiểu dáng dễ độ) khiến người dùng không hẳn có thêm một lựa chọn, mà có thêm món đồ chơi bốn bánh xuất xứ từ Nga.
(Chưa bao gồm nâng cấp đồ chơi cơ bản, dự kiến trong khoảng 50 triệu) Niva Legend có giá lăn bánh tương đương Hyundai Accent, Toyota Vios hay Honda City bản thường, đặt anh em vào thế khó: lụm sedan thanh lịch chuẩn chỉnh hay trải nghiệm linh hồn off-road Nga hoang dã?
Một chiếc ô tô phổ thông được bán chính hãng cần rất nhiều điều kiện: số lượng đại lý, bảo trì bảo dưỡng, linh kiện phụ tùng… Nhưng với kiểu cách Niva Legend, nó còn khó hơn nhiều: một cộng đồng yêu thích. Nếu không có cộng đồng đủ mạnh, đủ đông, và đủ máu, dù trang bị 3 cửa hay 5 cửa, Niva đều không có cửa lăn bánh khỏi showroom. Mitsubishi nằm gai nếm mật ở Việt Nam từ năm 1995 đến tận 2018, chỉ đến khi thiên thần hộ mệnh Xpander xuất hiện mới làm nên chuyện.
❉ ❉ ❉
Cuối cùng, trên những con đường khuất nẻo ấy, ta tạm quên đi mùi hương xa xỉ, bất chợp nhận ra hình mẫu phong trần không chỉ là những cỗ máy bằng thép. Mỗi tiếng động cơ gầm rú là bài ca về giải phóng, mỗi bánh xe lăn trên sỏi đá là câu chuyện được kể lại.
Có lẽ, đó chính là lý do tại sao những chiếc xe như thế này tồn tại – không phải phục vụ nhu cầu thực tế, mà nuôi dưỡng giấc mơ. Ngoài kia, vẫn còn những con đường chưa được khám phá, vẫn còn những bài Slalom test và Moose test đang vẫy gọi. Khi đất nước đang sắp xếp lại giang sơn, ta có chấp nhận buông bỏ nửa kiếp giang hồ?
Và trong tiếng gió thổi qua cửa sổ, trong cảm giác bánh xe bám đường gồ ghề lắc lư, ta tìm thấy thứ mà thành phố không thể mang lại – mùi vị của thử thách.
