Từ năm 2023 đến hiện tại, Electreon Wireless, một công ty công nghệ Israel đã triển khai thành công nhiều đoạn đường có chức năng sạc không dây cho xe điện tại Đức, Na Uy, Thuỵ Điển. Nhờ những tiến bộ hữu dụng trong công nghệ pin, tốc độ sạc, trạm sạc công cộng, xe điện lăn bánh ngày càng phổ biến. Suốt ngày xe tổng hợp thông tin, giới thiệu 3 quốc gia top 3 thế giới về số lượng xe điện: Na Uy, Trung Quốc và Mỹ.
Số #1: Na Uy xe điện nhiều hơn xe xăng từ năm 2024
Quốc gia đứng đầu thế giới về tỷ lệ sử dụng xe điện, Na Uy vượt mọi kỳ vọng với mức chuyển đổi ấn tượng trong ngành công nghiệp ô tô: 754.303 xe điện trong tổng số 2,8 triệu xe hơi tại nước này, nhỉnh hơn so với xe xăng là 753.905 chiếc. Trong năm 2024, số lượng xe điện đăng ký lăn bánh ở Na Uy chiếm 90%, phần nhỏ nhoi còn lại nhường cho xe hybrid và xe xăng. Tesla bán xe tại Na Uy từ năm 2010, là thương hiệu xe điện có thị phần cao nhất tại đây. Những con số thực tế phản ánh thành công ấn tượng của Na Uy trong quá trình thúc đẩy cả đất nước chuyển đổi sang phương tiện giao thông bền vững.
Lý do giúp thị trường xe điện Na Uy (và các nước Bắc Âu nói chung) phát triển vượt bậc nhờ chính sách hỗ trợ không khoan nhượng từ chính phủ. Bắt đầu từ năm 1990, Na Uy miễn thuế giá trị gia tăng, thuế trước bạ, tặng tiền trực tiếp cho người dân mua xe điện. Sau khi đạt bước tiến quan trọng vào những năm 2010, Na Uy tiếp tục bổ sung chính sách hỗ trợ, người mua xe điện được hưởng các đặc quyền như đỗ xe miễn phí, trạm sạc giá rẻ, lái xe trên làn đường ưu tiên… Ngay tại thời điểm này, người dân Na Uy thong dong đỗ xe vào cửa hàng Circle K, nhấp ngụm cafe, đọc sách, chờ xe sạc đầy.
Là quốc gia có số lượng trụ sạc tính trên đầu người cao nhất thế giới, Na Uy đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng trạm sạc trên khắp đất nước, từ cao tốc, đường liên tỉnh đến siêu thị và chung cư. Cũng cần nói thêm, Na Uy là quốc gia có nguồn lưới điện dồi dào để sưởi ấm cho người dân vào mùa đông, dễ dàng triển khai hạ tầng trạm sạc trong một nốt nhạc. Ngày nay tại Na Uy, phương tiện công cộng, tàu phà đã bắt đầu chạy bằng điện. Người dân nào muốn tạo sự khác biệt với số đông, hãy mua xe xăng.
Số #2: Trung Quốc VinFast VF8 đã từng sạc ở đây
Xếp vị trí thứ hai trong bảng xếp hạng, 2/3 xe điện đang lăn bánh trên thế giới đều đến từ Trung Quốc. Được xem là quốc gia tụt hậu khá xa so với các nước về sản xuất xe động cơ đốt trong, Trung Quốc coi xe điện là quyết sách đầu tư chiến lược từ sớm, đến nay không một quốc gia nào có thể bắt kịp. Tám tháng đầu năm 2024, trong 9,4 triệu xe điện bán ra toàn cầu, Trung Quốc đóng góp hơn 6 triệu xe.
Chính phủ Trung Quốc cho phép các thành phố tự điều chỉnh mức hỗ trợ xe điện, đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng địa phương, đồng thời phối hợp với các nhà sản xuất trong nước phát triển sản phẩm. Tám trong 10 mẫu xe điện bán chạy nhất Trung Quốc đều do các công ty nội địa sản xuất. Chính phủ phối hợp chặt chẽ với hơn 20 hãng xe nội địa, sản xuất và bán ra những chiếc xe điện đa dạng mức giá, thấp nhất chỉ 150 triệu (quy đổi ra tiền Việt) để nhà nhà xe điện, người người xe điện.
Yếu tố then chốt giúp Trung Quốc phát triển thần tốc xe điện nhờ hạ tầng trạm sạc. Trung Quốc có 11,5 triệu trụ sạc xe điện, trong đó 8,1 triệu trụ do tư nhân đầu tư khai thác, phục vụ 24/24 cho 28 triệu xe điện lưu thông ngày đêm. Tháng 10/2024, đoàn xe điện VinFast với hành trình phượt quốc tế từ Việt Nam sang Tây Tạng có thể “rút súng” cắm dây vào bất kỳ trụ sạc nào tại Trung Quốc nếu trang bị bộ sạc chuyển đổi quốc tế. Chi phí sạc có giá khác nhau, từ 3.000 đến 10.000đ/kW tùy khu vực xa gần. Địa điểm càng trung tâm, chi phí sạc càng thấp.
Tại Việt Nam, nhiều công ty ngoài VinFast đang mở rộng hạ tầng trạm sạc công cộng như EV One, EV Charge, PV Power… Chi (mà không) phí sạc xe điện khoảng 4.000 đồng/kW, tính theo giờ thấp điểm hoặc cao điểm. Đầu tư vào trạm sạc là bài toán con gà – quả trứng, nếu may mắn thì hứng trọn.
Số #3: Mỹ vùng đất mơ ước của mọi hãng xe điện
Mỹ đứng thứ ba thế giới về tỷ lệ sử dụng xe điện, chỉ sau Na Uy và Trung Quốc. Dù khởi đầu chậm hơn so với các quốc gia khác, đất nước có ngành công nghiệp ô tô lâu đời đưa ra những bước tiến đáng kể trong chặng đua xanh nhờ chính sách trợ giá, hoàn thuế, đầu tư dài hạn vào mạng lưới trạm sạc (chủ yếu do Tesla phát triển) cùng sự tham gia phát triển của các thương hiệu đầu đàn của Mỹ như Tesla, Ford, Chevrolet, GM.
Tính đến tháng 09 năm 2024, Mỹ có 3,3 triệu xe điện đang lưu thông, hầu hết đều là xe Mỹ (Tesla, Chevrolet, Rivian, Ford) xe Đức (Volkswagen, BMW) xe Nhật (Nissan, Toyota) xe Hàn (Hyundai, Kia). Xe điện Trung Quốc và xe VinFast lăn bánh trên đường cực kỳ hiếm. Tesla, đại ca xe điện, thương hiệu tiên phong nhờ sản phẩm đa dạng, mạng lưới trạm sạc Supercharger rộng khắp các tuyến đường cao tốc, khu vực đô thị (99% diện tích nước Mỹ, mỗi 250km có một trạm sạc Tesla) sẵn sàng cắm dây, chia sẻ trạm sạc, lụm tiền ting-ting các thương hiệu xe điện của đối thủ.
Sự phát triển của thị trường xe điện Hoa Kỳ được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố như ưu đãi thuế, trợ giá trực tiếp để giảm chi phí mua xe cho người dân. Thêm vào đó, tiến bộ trong công nghệ pin giúp mở rộng quãng đường di chuyển, rút ngắn thời gian sạc, giải quyết nỗi lo của chủ xe.
Anh Phong, cộng tác viên của Suốt ngày xe đang sống ở Mỹ, cho biết: Xe điện vẫn xếp thứ 3, sau xe hybrid và xe xăng về mức độ ưu tiên khi người Mỹ muốn mua, đổi xe, bởi giá trung bình một chiếc xe điện vẫn cao hơn xe xăng 5.000 đến $8.000. Thị trường xe điện cũ ở Mỹ đang rất nhộn nhịp, mua bán-chán đổi cực kỳ sôi động. Xe đã qua sử dụng ở Mỹ trước khi rao bán đều có thông tin chi tiết, không giống Việt Nam, từ bẫy lớn đến bẫy nhỏ, dễ dính nếu gà gà mà đi mua xe.
❉ ❉ ❉
Tại Việt Nam, doanh số tháng 9/2024, Toyota bán 6.986 xe, Mitsubishi 5.385 xe, Kia 4.015 xe, Ford 3.967 xe, Honda 3.607 xe, Mazda 3.583 xe. VinFast lần đầu lên đỉnh, top 1 thị trường với 9.300 xe bán ra. So với top 3 quốc gia xe điện như Na Uy, Trung Quốc và Mỹ, thị trường xe điện tại Việt Nam có thể ví như đứa trẻ lên ba, mặc dù còn non, nhưng đang từng bước hiên ngang trên hành trình trưởng thành.
