Trong khi thế giới dõi theo Tesla như một biểu tượng, Trung Quốc âm thầm đưa ra những nước đi chiến lược, phủ rộng thị trường bởi các thương hiệu nội địa như BYD, Wuling, Aion, Geely từng bước định hình tương lai ngành công nghiệp xe điện.
Trung Quốc hiện đang dẫn đầu thị trường xe điện toàn cầu với tốc độ phát triển vượt bậc, vượt xa các cường quốc ô tô truyền thống như Mỹ, Đức và Nhật. Năm 2023, doanh số bán xe điện Trung Quốc tăng 82%, chiếm 60% tổng lượng tiêu thụ xe điện toàn cầu. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, hai phần ba xe điện lăn bánh trên thế giới đến từ Trung Quốc.
BYD định hình cuộc chơi
Trong cuộc đua xe điện toàn cầu, nếu Tesla tiên phong mở lối, BYD chính là thước đo doanh số mọi hãng xe ao ước. Sáng lập năm 1995 bởi Wang Chuanfu – kỹ sư hóa học có tầm nhìn xa, BYD (Build Your Dreams) hiện thân của giấc mơ không tưởng. Khởi đầu, BYD sản xuất pin cho các ông lớn công nghệ như Nokia, Samsung, Motorola. Trong 8 năm, Wang nắm giữ hai bảo bối làm chủ ngành pin: công nghệ lõi và quyền kiểm soát khoáng sản quý hiếm. Năm 2003, Wang mua lại một công ty ô tô phá sản, chuyển đổi mô hình sản xuất từ xe xăng sang xe điện. Quyết định táo bạo này đã khai sinh BYD Auto, mở ra trang sử mới cho ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc.
Từ cú bắt tay thế kỷ với tỷ phú Warren Buffett năm 2008, BYD tăng tốc thần kỳ, dồn nguồn lực tài chính vào nghiên cứu và phát triển. Các mẫu xe điện BYD lần lượt ra mắt, đánh dấu bước nhảy vọt về công nghệ và thiết kế. BYD SEAL – chiếc sedan mang đậm dấu ấn của Wolfgang Egger, cựu trưởng phòng thiết kế Audi Group – trở thành biểu tượng đầy tự hào của BYD. Khả năng di chuyển 550km một lần sạc, SEAL được xem là đối thủ xứng tầm nhất của Tesla Model 3 trên phạm vi cạnh tranh toàn cầu.
BYD thống lĩnh 40% thị phần xe điện tại Trung Quốc, cứ 10 chiếc xe điện lăn bánh, có 4 chiếc BYD. Không dừng lại ở đó, người khổng lồ BYD tiếp tục chinh phục hơn 70 quốc gia, từ Châu Âu, Nam Mỹ đến Đông Nam Á. Với doanh số hơn 5 triệu xe đã bán, BYD đã vượt qua Tesla, đoạt danh hiệu nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới. Tháng 07/2024, BYD chào hàng tại Việt Nam, nơi sân nhà VinFast.
Tầm nhìn của Wang không giới hạn ở những con số mà nuôi dưỡng khát vọng thay đổi trật tự ngành ô tô, vốn do Đức, Mỹ và Nhật thống trị suốt một thế kỷ. Với những giá trị công nghệ cốt lõi như pin, chip, và động cơ điện, chưa kể năng lực sản xuất quy mô lớn mang danh “pháp sư China”, BYD đang định hình lại cuộc chơi, qua đó góp phần đẩy nhanh quá trình xanh hoá giao thông toàn cầu.
Wuling phá đảo doanh số
Wuling Hongguang Mini EV, mẫu xe điện đô thị nhỏ gọn được giới thiệu bởi liên doanh SAIC-GM-Wuling vào tháng 7 năm 2020 tại Trung Quốc. Ngay khi ra mắt, Wuling Mini EV tạo nên hiện tượng doanh số tại thị trường tỷ dân. Hơn 3 năm sau, Wuling Mini EV đạt doanh số toàn cầu 1,3 triệu chiếc, trở thành chiếc xe điện bán chạy nhất Trung Quốc, giữ vững vị trí số một trong phân khúc xe điện mini toàn cầu.
Tháng 6/2023, Wuling Mini EV ra mắt Việt Nam, khiến thị trường ô tô xôn xao bởi mức giá dễ chịu bất ngờ. Mẫu ô tô điện cỡ nhỏ bán chạy nhất thế giới suốt ba năm liên tiếp (2020–2022, theo JATO) Wuling Mini EV đánh thức giấc mơ sở hữu xe hơi của hàng triệu người tại các quốc gia đông dân như Trung Quốc, Philippines và Việt Nam.
Với kích thước khiêm tốn bằng 3/4 Kia Morning, Wuling Mini EV nhỏ xinh, tiện dụng, dễ lái. Phát triển theo phong cách Kei car Nhật Bản, thiết kế xe hình hộp đặc trưng, tông màu pastel đáng yêu, tiện nghi cơ bản. Điểm sáng của Wuling Mini EV là mức giá rẻ chưa từng có. Bản tiêu chuẩn 180 triệu, đã bao gồm pin.
Geely nước cờ đón đầu
Thành lập năm 1986 bởi doanh nhân Li Shufu, Geely khởi đầu như một tập đoàn đa ngành. Đến năm 1997, Geely chính thức bước vào lĩnh vực ô tô, lập tức tạo tiếng vang với danh xưng hãng xe tư nhân đầu tiên tại Trung Quốc. Năm 2002, Geely chen chân vào top 10 nhà sản xuất ô tô hàng đầu nước này. Dấu ấn lớn nhất đến vào năm 2010, với chiến lược đi tắt đón đầu, Geely mạnh tay thâu tóm Volvo từ Ford, đưa tên tuổi của hãng lên bản đồ toàn cầu.
Trong thế giới xe hơi, chiến lược của Geely rõ ràng và sắc bén: tập trung mạnh vào SUV và xe điện. Không giấu tham vọng, Geely xây dựng thương hiệu hạng sang Lynk&Co – biểu tượng giao thoa giữa tiêu chuẩn chất lượng Châu Âu và tốc độ thích nghi Trung Quốc. Đặt tổng hành dinh tại Gothenburg, Thụy Điển, Lynk&Co trở thành đứa con lai thừa hưởng công nghệ an toàn trứ danh Volvo, sở hữu kiểu dáng thể thao đậm chất Porsche. Lynk&Co 09 đang bán tại Việt Nam là mẫu SUV hiếm hoi có xuất xứ Trung Quốc hoàn toàn tự tin khi đậu cạnh BMW X5, Audi Q7.
Li Shufu với biệt tài kinh doanh thiên bẩm đã thể hiện nước cờ đón đầu trên bàn cờ toàn cầu. Bằng cách hợp tác với các tượng đài Audi, Daimler AG, Geely sở hữu cổ phần chiến lược, tận dụng tài năng của kỹ sư quốc tế. Sản lượng cộng dồn đến năm 2022 là hơn 12 triệu xe bán ra, 577.700 chiếc trong năm 2023, dự báo kết thúc năm tài chính 2024, doanh số Geely sẽ đạt 1 triệu chiếc. Trong chuyện làm ăn kinh doanh, mọi kế hoạch đều bắt đầu từ một con số, và kết thúc với một con số.
Aion ngôi sao mới nổi
Bên cạnh những tên tuổi lớn trong ngành như BYD hay SAIC, thương hiệu Aion, cái tên mới nổi là minh chứng sống động cho sức bật phi thường của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc. Hậu thuẫn bởi GAC Group thành lập năm 1997 bởi chính quyền Quảng Châu, một trong năm nhà sản xuất ô tô lớn nhất đại lục, có thể nói Aion được khai sinh trong thời đại bứt phá của xu hướng xe điện.
Hành trình của GAC bắt đầu từ các liên doanh với Honda, Toyota, thành lập GAC New Energy năm 2017, mở ra kỷ nguyên xe năng lượng mới tại quốc gia đông dân nhất thế giới. Đến năm 2018, cái tên GAC Aion chính thức ra đời, đánh dấu sự trưởng thành độc lập của thương hiệu xe điện này. GAC Aion nhanh chóng ghi danh vào hàng ngũ những startup kỳ lân, nằm trong bảng xếp hạng Global Fortune 500 vị trí 165 /500 công ty có doanh thu lớn nhất thế giới.
Những dòng xe Aion S và Aion Y luôn nằm trong top doanh số tại Trung Quốc. Tuy nhiên, mẫu xe khiến giới báo chí tốn nhiều bút giấy mực nhất chính là chiếc siêu xe điện Aion Hyper SSR có thiết kế cửa cánh chim, tương tự Pagani Huayra, Mercedes SLS AMG, DeLorean Alpha5, Tesla Model X. Pháp sư luôn biết cách sao chép chọn lọc.
Không dừng lại ở sản phẩm sao chép chọn lọc và sáng tạo nguyên bản, Aion đang phát triển công nghệ pin độc quyền Magazine Battery – hệ thống pin an toàn nhất thế giới, vượt qua nhiều thử nghiệm khắc nghiệt ở mọi điều kiện băng giá. Bước đột phá khác là trạm sạc siêu nhanh, cho phép sạc 80% dung lượng pin trong 8 phút. Tháng 10 năm 2024, sau khi nhiều hãng xe đồng hương đi trước dọn đường, Aion mở bán tại Việt Nam với 2 mẫu Aion ES và Aion Y Plus. Trên đà phát triển này, GAC Aion đang vươn lên trở thành ngôi sao mới của ngành công nghiệp ô tô, tạo ra giá trị cạnh tranh đáng tán thưởng trong cuộc đua hạ giá xe điện.
